Onderzoek
Onderzoek naar het aandachtniveau van basisschoolleerlingen in verschillende onderwijstijdenmodellen
De overstap naar een ander onderwijstijdenmodel is een onderwerp dat nog steeds volop in de belangstelling staat. Welke invloed andere onderwijstijden hebben voor de leerlingen is nog weinig onderzocht. In de afweging zijn vaak de argumenten van ouders en leraren leidend. In dit onderzoek is gekeken naar het effect van het onderwijstijdenmodel op het aandachtniveau van leerlingen de leeftijd van 6 tot en met 12 jaar. Daarbij is selectieve- en volgehouden aandacht van leerlingen in het traditionele onderwijstijdenmodel vergeleken met het vijf-gelijke-dagen-model. De invloed van tijd op het aandachtniveau is in beide systemen te zien en van belang. Er zijn ook verschillen die in het onderzoek uiteen worden gezet.
Onderzoek Stimuleren inhibitie bij Begrijpend lezen
Voor het leren zijn de zogenoemde executieve vaardigheden belangrijk. Dat wil zeggen dat leerlingen in staat zijn het eigen leren te kunnen reguleren. Er wordt een aantal executieve vaardigheden onderscheiden die voor leerlingen van belang zijn om nu en later volwaardig deel te nemen aan de maatschappij.Over de wijze waarop executieve functies het beste ontwikkeld kunnen worden, is nog weinig bekend.In samenwerking met de RUN is een vooronderzoek gedaan naar de wijze waarop leraren bewust en onbewust aandacht besteden aan inhibitie, werkgeheugen en cognitieve flexibiliteit. Deze voorstudie vormde de basis voor een onderzoek naar het ontwikkelen van een executieve functie door leerlingen (internaliseren) op gerichte interventies van de leraar.Dit onderzoek heeft inmiddels op een aantal Optimus-scholen in groep 6 plaatsgevonden. Centraal stond het stimuleren van inhibitie bij begrijpend lezen.In de Optimus Academie is een vervolgaanbod EF; theorie en praktijk te vinden. Centraal staat het verbinden van theoretische kennis over EF met de praktijk van het onderwijs. De resultaten van het onderzoek zullen hier ook aan de orde komen.
Praktijkonderzoek Passend Onderwijs aan (hoog)begaafde kinderen: wat hebben leraren en scholen nodig?
door Hetty Meulensteen en Susan Kroese-Woolderink
Het (vroeg)signaleren van (hoog)begaafdheid en als gevolg daarvan aanpassingen van het onderwijsaanbod aan (hoog)begaafde kinderen kan bijdragen aan een optimale ontwikkeling van hun talenten en het voorkomen van problemen. Leraren in de basisschool zijn van cruciaal belang bij het signaleren en vervolgens aanpassen van het onderwijsaanbod. Directeuren en internbegeleiders kunnen daarin ondersteunend zijn.
Dit onderzoek gaat in op wat scholen nodig hebben om passend onderwijs aan (hoog)begaafde leerlingen te bieden. Naast plusklassen is ook een verrijkingsaanbod in de eigen groep nodig. De ervaringen van leraren, directeuren en intern begeleiders zijn gedeeld middels vragenlijsten en focusgroepgesprekken, rondom de volgende thema’s: visie op (hoog)begaafdheid, deskundigheid, eigen competenties, signaleren, passend aanbod en beleid op school.
De participanten (N=303) in dit onderzoek laten zien dat zij het belang van (vroeg)signaleren en het aanpassen van het onderwijsaanbod voor(hoog)begaafde kinderen onderschrijven. Leraren voelen zich echter onvoldoende competent om (hoog)begaafdheid te signaleren en een daarbij passend onderwijsaanbod vorm te geven. Daarvoor is professionalisering nodig. Daarnaast geven zij aan onvoldoende tijd te hebben om (hoog)begaafde kinderen goed te kunnen begeleiden in hun eigen groep.
Onderzoek naar de wijze waarop leerlingen van Optimus het 5-gelijkedagen model beleven en ervaren mei 2015
Dit onderzoek is uitgevoerd onder leiding van Gerda Geerdink, lector bij het Kenniscentrum Kwaliteit van leren (HAN)
Belangrijkste conclusie: De kinderen voelen zich ‘wel’ op de scholen en zijn zeer positief over alle aspecten die met het 5-gelijke dagen model te maken hebben. Er is een significant positieve samenhang tussen schoolorganisatie en de andere vier schalen. Het gekozen schoolmodel is voor kinderen onderdeel van hun welbevinden op school.
Rapport is beschikbaar via Optimus, secretariaat@optimusonderwijs.nl
Stimuleren inhibitie bij Begrijpend lezen
Voor het leren zijn de zogenoemde executieve vaardigheden belangrijk. Dat wil zeggen dat leerlingen in staat zijn het eigen leren te kunnen reguleren. Er wordt een aantal executieve vaardigheden onderscheiden die voor leerlingen van belang zijn om nu en later volwaardig deel te nemen aan de maatschappij.Over de wijze waarop executieve functies het beste ontwikkeld kunnen worden, is nog weinig bekend.In samenwerking met de RUN is een vooronderzoek gedaan naar de wijze waarop leraren bewust en onbewust aandacht besteden aan inhibitie, werkgeheugen en cognitieve flexibiliteit. Deze voorstudie vormde de basis voor een onderzoek naar het ontwikkelen van een executieve functie door leerlingen (internaliseren) op gerichte interventies van de leraar.Dit onderzoek heeft inmiddels op een aantal Optimus-scholen in groep 6 plaatsgevonden. Centraal stond het stimuleren van inhibitie bij begrijpend lezen.In de Optimus Academie is een vervolgaanbod EF; theorie en praktijk te vinden. Centraal staat het verbinden van theoretische kennis over EF met de praktijk van het onderwijs. De resultaten van het onderzoek zullen hier ook aan de orde komen.
Onderzoeksverslag PGO overgang groep (1-) 2 naar 3
Praktijkgerichte onderzoek naar onderbouwde mogelijkheden die inspireren om de overgang van groep 1-2 naar groep 3 soepeler te laten verlopen. Het betreft een beschrijvend onderzoek waarbij op basis van zowel theoretisch onderzoek als onderzoek naar aanpakken in de onderwijspraktijk interventies zijn geïnventariseerd die effectief kunnen zijn op groepsniveau, schoolniveau en bestuursniveau. Allen met als doel beter af te kunnen stemmen op de onderwijsbehoeften van kinderen die overgaan van groep (1-)2 naar groep 3 en kleuterbouwverlenging niet meer nodig is.
Op organisatie niveau staat de volgende vraag centraal: Hoe kunnen we met behulp van onderzoek meer inzicht krijgen in organisatievraagstukken en daarmee het beleid versterken?
Optimus laat ieder jaar relevante onderzoeken uitvoeren ter ondersteuning van de beleidsontwikkeling.
Eigenaarschap – Leerlingen eigenaar van het leerproces 2015-2016
In opdracht van de projectgroep Eigenaarschap uitgevoerd door Nadie Pittens, student Onderwijskunde RU Nijmegen.
De notitie bestaat uit een theoretisch kader en een praktijkstuk. Op basis van het onderzoek naar de inhoud van de term ‘eigenaarschap’ in het onderwijs is een de Optimus werkdefinitie Eigenaarschap ontstaan. Het praktijkonderzoek geeft weer op welke wijze aan de concepten uit de werkdefinitie invulling wordt gegeven in de praktijk.
Klik hier voor filmpje Eigenaarschap
Schoolteams van Optimus over het 5-gelijke dagen model en de invloed van dit model op de concentratie van jonge kinderen mei 2016
Dit onderzoek is uitgevoerd onder leiding van Gerda Geerdink, lector bij het Kenniscentrum Kwaliteit van leren (HAN)
Belangrijkste conclusie: Uit het onderzoek blijkt dat schoolteams het 5-gelijke dagen model positief waarderen voor het onderwijs, voor de leerlingen en vooral erg positief voor de ouders en de BSO. Ze zien daarentegen nauwelijks een positieve invloed op leeropbrengsten of op de concurrentiepositie van de school. Teams die met het 5-gelijke dagen model werken zijn significant veel positiever dan teams die er nog geen ervaring mee hebben. Ze zijn positief over het effect voor hen als leerkracht en als werknemer. Als het om de leerlingen gaat, dan vindt men het 5-gelijke dagen model een goede ontwikkeling voor het algemeen welbevinden van alle leerlingen. Specifiek is er gevraagd naar welbevinden, prestatie en concentratie van oudere en jongere kinderen. Leerkrachten die niet met het 5-gelijke dagen model werken, maken zich zorgen over het concentratievermogen van jonge kinderen en de prestaties van jonge kinderen. Leerkrachten die wel met het 5-gelijke dagen model werken delen die zorgen helemaal niet. In dit onderzoek is ook voor het eerst aan de hand van observaties in de groepen 1 tot en met 4 gekeken naar het effect van het schoolrooster op concentratie bij jonge kinderen. De verschillen blijken niet groot te zijn en schommelen binnen beide modellen. De mate van concentratie/ taakgerichtheid wordt niet beïnvloed door het schoolrooster.
Rapport is beschikbaar via Optimus, secretariaat@optimusonderwijs.nl